Drug eruptionhttps://en.wikipedia.org/wiki/Drug_eruption
Drug eruption គឺជាប្រតិកម្មថ្នាំមិនល្អនៃស្បែក។ ប្រតិកម្ម​ស្បែក​ដែល​បណ្តាល​មកពី​ថ្នាំ​(antibiotics)​ភាគច្រេន​ គឺ​ស្រាល ហើយ​បាត់​ទៅវិញ​នៅពេល​ថ្នាំ​ដែល​បំពាន​ត្រូវ​បាន​ដក​ចេញ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ អាច​ត្រូវ​បាន​ផ្សារភ្ជាប់​ជាមួយ​ការរងរបួស​សរីរាង្គ​ដូចជា​ការខូចខាត​ថ្លើម ឬ​តម្រងនោម។ ថ្នាំ​ក៏​អាច​បណ្តាល​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​សក់ និង​ក្រចក, ប៉ះពាល់​ដល់​មុខងារ (mucous membranes), ឬ​បណ្តាល​ឲ្យ​មាន​ការរមាស់​ដោយ​គ្មាន​ការផ្លាស់ប្តូរ​ស្បែក​ខាងក្រៅ។

កា​រផ្ទុះ​ (eruption) ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​រៀបចំ​ពី​ប្រវត្តិ​វេជ្ជសាស្ត្រ និង​ការ​ពិនិត្យ​គ្លីនិក។ ការ​ធ្វើ​កោសល្យ​វិច័យ​លើ​ស្បែក, ការ​ធ្វើ​តេស្ត​ឈាម, ឬ​ការ​ធ្វើ​តេស្ត​ភាព​ស៊ាំ​ក៏​អាច​មាន​ប្រយោជន៍​ផង​ដែរ។

ឧទាហរណ៍​នៃ​ថ្នាំ​ដែល​បណ្តាល​ឲ្យ​មាន​ការ​ផ្ទុះ​គឺ​ ថ្នាំ​ប្រឆាំង​បាក់តេរី (antibiotics)​ និង​ថ្នាំ​ប្រឆាំង​បាក់តេរី​ផ្សេង​ទៀត, ថ្នាំ​ស៊ុលហ្វា (sulfa drugs), ថ្នាំ​ប្រឆាំង​ការរលាក (NSAIDs), ថ្នាំ​គីមី​សម្រាប់​ជំងឺ​មហារីក (chemotherapy agents), ថ្នាំ​ប្រឆាំង​ការរលក (anticonvulsants), និង​ថ្នាំ​ផ្លូវ​ចិត្ត (psychotropic drugs)។

កា​រធ្វើ​វិនិច្ឆ័យ និង​ការព្យាបាល
ប្រសិន​បើ​អ្នក​មាន​ក្ដៅ (fever) អ្នក​គួរ​ស្វែងរក​ការព្យាបាល​ឲ្យ​បាន​វិញ​តាម​ដែល​អាច​ធ្វើ​បាន។ ថ្នាំ​សង្ស័យ​គួរ​ត្រូវ​បាន​បញ្ឈប់ (ឧ. ថ្នាំ​ប្រឆាំង​បាក់តេរី, NSAIDs)។ មុន​ពេល​ទៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ អង់ទីហ៊ីស្ទាមីន​មាត់​ដូចជា cetirizine ឬ loratadine អាច​ជួយ​ឲ្យ​កាត់​បន្ថយ​ការរមាស់ និង​រោគសញ្ញា។
#Cetirizine [Zytec]
#LevoCetirizine [Xyzal]
#Loratadine [Claritin]

កា​រធ្វើ​តេស្ត​ឈាម (CBC, LFT, ចំនួន eosinophil)
ថ្នាំ​ស្តេរ៉ូអ៊ីត​មាត់ និង​អង់ទីហ៊ីស្ទាមីន​តាម​ការ​ណែនាំ​របស់​វេជ្ជបណ្ឌិត

☆ AI Dermatology — Free Service
នៅក្នុងលទ្ធផល Stiftung Warentest ឆ្នាំ 2022 ពីប្រទេសអាឡឺម៉ង់ ការពេញចិត្តរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ជាមួយ ModelDerm គឺទាបជាងការពិគ្រោះថ្លៃព្យាបាលតាមទូរស័ព្ទបន្តិចប៉ុណ្ណោះ។
  • របាក់ស្បែកដោយឱសថ (Drug eruption)។
  • នៅក្នុងករណីដែលវាប៉ះពាល់រាងកាយយ៉ាងទូលំទូលាយ រោគឱសថ (Drug eruption) គួរតែចាត់ទុកជាជាងការ​ប៉ះពាល់​ស្បែក។
  • AGEP (Acute generalized exanthematous pustulosis) ជាប្រភេទនៃរោគស្បែកដែលបណ្តាលដោយថ្នាំ។
References Current Perspectives on Severe Drug Eruption 34273058 
NIH
ប្រតិកម្មស្បែកដែលបង្កើតឡើងដោយថ្នាំ ដែលគេស្គាល់ថាជាការផ្ទុះឡើងនៃថ្នាំ ជួនកាលអាចធ្ងន់ធ្ងរ។ ប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរនេះហៅថា severe cutaneous adverse drug reactions (SCARs) ដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការគំរាមកំហែងដែលមានភាពគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិត។ ពួកគេរួមមាន Stevens‑Johnson syndrome (SJS), toxic epidermal necrolysis (TEN), acute generalized exanthematous pustulosis (AGEP), និង drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms (DRESS)។ ខណៈពេលដែល SCARs មានអត្រាប្រហែល 2% នៃអ្នកជំងឺដែលបានអញ្ជើញមន្ទីរពេទ្យ។
Adverse drug reactions involving the skin are commonly known as drug eruptions. Severe drug eruption may cause severe cutaneous adverse drug reactions (SCARs), which are considered to be fatal and life-threatening, including Stevens-Johnson syndrome (SJS), toxic epidermal necrolysis (TEN), acute generalized exanthematous pustulosis (AGEP), and drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms (DRESS). Although cases are relatively rare, approximately 2% of hospitalized patients are affected by SCARs.
 Fixed drug eruption - Case reports 35918090 
NIH
ស្ត្រី​អាយុ​៣១​ មាន​ផ្ទាំង​ស្បែក​ក្រហម​ដោយ​គ្មាន​ការឈឺចាប់​នៅ​លើ​ដង​ជើង​ស្តាំ​របស់​នាង​។ នាង​បាន​យកថ្នាំ doxycycline មួយ​កម្រិត (100 mg) មួយ​ថ្ងៃ​មុន​ បន្ទាប់​ពី​ការ​ព្យាបាល​ដោយ​ឡាស៊ែរ picosecond សម្រាប់​ស្នាម​របួស​អាក្នី​។ នៅ​ឆ្នាំ​មុន​នាង​បាន​ជួប​ប្រទៈ​ផ្ទាំង​ស្រដៀង​គ្នា​នៅ​តំបន់​ដូច​គ្នា​ បន្ទាប់​ពី​យកថ្នាំ doxycycline ដូច​គ្នា​បន្ទាប់​ពី​ការ​ព្យាបាល​ឡាស៊ែរ​។ នាង​មិនមាន​ប្រវត្តិ​ព្យាបាល​សំខាន់​ និង​មិនមានរោគ​សញ្ញា​ផ្សេង​ទៀត​ដូចជា​ក្តៅ​ ឬ​រោគ​សញ្ញា​ទូទៅ​។
A 31-year-old woman presented to the dermatology department with an asymptomatic erythematous patch on the dorsum of her right foot. She had taken 1 dose of doxycycline (100 mg) the previous day as empirical treatment after picosecond laser treatment for acne scars. She had had a similar episode the previous year on the same site, after taking the same dose of doxycycline after laser treatment. She had no notable medical history, and no other local or systemic symptoms, including fever.
 Stevens-Johnson Syndrome 29083827 
NIH
Stevens-Johnson syndrome (SJS) និង toxic epidermal necrolysis (TEN) គឺជាទម្រង់ពីរនៃប្រតិកម្មស្បែកធ្ងន់ធ្ងរ ខុសពីលក្ខណៈស្បែកផ្សេងទៀតដូចជា erythema multiforme major និង staphylococcal scalded skin syndrome ក៏ដូចជាប្រតិកម្មថ្នាំផងដែរ។ SJS/TEN គឺជាប្រតិកម្មដ៏កម្រិត និងធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបណ្តាលឱ្យមានការរាលដាលនៃស្បែក និងការបាក់បែករបស់ភ្នាស ដែលជារសញ្ញាស៊ីស្ទែម។ នៅក្នុងជាង 80% នៃករណី ថ្នាំគឺជាមូលហេតុ។
Stevens-Johnson syndrome (SJS), and toxic epidermal necrolysis (TEN) are variants of the same condition and are distinct from erythema multiforme major staphylococcal scalded skin syndrome­, and other drug eruptions. Stevens-Johnson syndrome/toxic epidermal necrolysis is a rare, acute, serious, and potentially fatal skin reaction in which there are sheet-like skin and mucosal loss accompanied by systemic symptoms. Medications are causative in over 80% of cases.